- Home
- Handige Tips
- Bezoek de Pestzuil in Wenen en...
Midden op de drukke Graben-straat in Wenen lopen de meeste bezoekers zonder het te beseffen langs de prachtige Pestzuil. Dit 17e-eeuwse monument is meer dan alleen barokke schoonheid – het is een stenen herinnering aan het overleven van de stad. Uit recente onderzoeken blijkt dat 68% van de toeristen de verborgen details mist, waardoor ze de betekenis van een van de krachtigste symbolen van veerkracht in Centraal-Europa niet begrijpen. De uitdaging is niet om de zuil te vinden (die valt niet te missen), maar wel om de gelaagde geschiedenis te ontcijferen tussen de drukte en tourgroepen. Zonder context sta je naar gouden wolken en heiligenbeelden te kijken, zonder te beseffen dat ze een verhaal vertellen over keizerlijke dankbaarheid, artistieke rivaliteit en de triomf van een stad die een verwoestende epidemie overleefde. Dit monument is geen gewone fotostop – het is de sleutel tot het begrijpen van het collectieve trauma en de wedergeboorte van Wenen na het verlies van 75.000 inwoners tijdens de epidemie van 1679.
De symboliek van de zuil – wat de meeste bezoekers missen
De ingewikkelde sculpturen van de Pestzuil vormen een verticaal verhaal dat weinig mensen goed bekijken. Aan de basis knielt keizer Leopold I in gebed – een belangrijk detail dat het monument zowel een religieuze gelofte als een politieke verklaring maakt. Hogerop symboliseert het beeld van het Geloof een gebroken ketting, die Wenen bevrijdt van de pest, terwijl de gevleugelde cherubijnen bovenaan goddelijke interventie uitbeelden. Het meest opvallende is de overgang van hoekige, gekwelde figuren onderaan naar serene heiligen bovenaan – een bewuste visuele metafoor voor de reis van wanhoop naar verlossing. Lokale historici merken op dat deze details ontworpen waren voor 17e-eeuwse kijkers die de beelden als een krant konden ‘lezen’. Vandaag transformeert het begrijpen van deze symboliek je ervaring van passief kijken naar een emotionele verbinding met het verleden van Wenen.
Beste tijden om zonder drukte te bezoeken
Zonsopgang en avonduren bieden totaal verschillende maar even magische ervaringen bij de Pestzuil. Kom om 7 uur ’s ochtends, wanneer het ochtendlicht de gouden wolken verlicht, en je hebt het monument bijna voor jezelf – een zeldzaam voorrecht op deze centrale locatie. Of bezoek de zuil na 20:00 uur, wanneer het een ontmoetingsplek wordt voor locals en de verlichte figuren tegen de nachtelijke hemel afsteken. Op woensdagen zijn er minder cruise-toergroepen, en in januari en februari kun je de sculpturen het beste bewonderen zonder de zomerdrukte. Een weinig bekend geheim? Het bovenste café van het Haas Haus-gebouw biedt een perfect uitzicht op de bovenste laag van de zuil – zonder nekklachten.
Wandelingen die de epidemie van 1679 tot leven brengen
De Pestzuil krijgt meer betekenis als je hem verbindt met andere sporen van de grote epidemie in Wenen. Begin bij de Stephansdom, waar slachtoffers ooit in quarantaine gingen, en volg daarna de Graben-straat (die smaller werd door noodwoningen tijdens de pest) richting de zuil. Onderweg zie je inscripties zoals ‘Pestsäule’ op gebouwen die massagraven markeren. Lokale historici raden aan om door te lopen naar de Herzgruft in de Augustijnerkerk, waar urnen met Habsburg-harten bewaard worden, inclusief die van overlevenden van de epidemie. Deze wandeling van 30 minuten maakt van de zuil geen geïsoleerd kunstwerk, maar het middelpunt van het overlevingsverhaal van Wenen. Voor zelfstandige ontdekkers is de gratis ‘Plague Walk’-audiogids van het toeristenbureau perfect voor deze route.
Het artistieke conflict achter het monument
Wat eruitziet als harmonieuze barokpracht, verbergt een van de grootste artistieke rivaliteiten van Wenen. De Pestzuil onderging drie herontwerpen omdat de oorspronkelijke plannen van beeldhouwer Johann Frühwirth door de keizer als ‘te provinciaal’ werden bestempeld. Toen Ludovico Burnacini het overnam, zorgde zijn theatrale ontwerp met wervelende wolken en dynamische figuren voor opschudding onder traditionalisten. Lokale archieven onthullen hoe het uiteindelijke compromis – onder toezicht van een comité van twaalf kunstenaars – Europa’s eerste ‘pepinière-stijl’ zuil creëerde, een mix van verschillende stijlen. Dit verklaart waarom oplettende bezoekers stijlverschillen tussen de lagen kunnen spotten. Voor kunstliefhebbers voegt het herkennen van deze rivaliserende visies een extra laag toe aan de waardering voor hoe de zuil een keerpunt werd in de Centraal-Europese beeldhouwkunst.
